Πάρσοι

Όνομα που σήμαινε αρχικά Πέρσες και με το οποίο χαρακτηρίζονται οι απόγονοι της ζωροαστρικής κοινότητας που μετανάστευσαν στην Ινδία, μετά την κατάκτηση της Περσίας από τους Άραβες, για να μην υποχρεωθούν να ασπαστούν τον ισλαμισμό (7ος – 8ος αι.). Ο πρώτος πυρήνας μετανάστευσε το 766 μ.Χ. στην Κατιαβάρ, και ύστερα πέρασε στις ακτές του Γκουτζαράτ. Σήμερα το σπουδαιότερο κέντρο τους είναι η Βομβάη, αλλά υπάρχουν αρκετοί Π. και στο Καράτσι (Πακιστάν). Με το πέρασμα του χρόνου οι Π. έχασαν τη μητρική τους γλώσσα, υιοθετώντας τη γλώσσα της ινδικής ζώνης όπου είναι εγκατεστημένοι οι περισσότεροι δηλαδή τη γκουτζαρατική. Μόνο οι λόγιοι και οι ιερείς γνωρίζουν τώρα πια τις ιερές γλώσσες τους, δηλαδή την αβεστική της Aβέστα και την παχλαβική των πολυάριθμων σχολίων και εξηγητικών κειμένων (μεσαιωνική περσική), των οποίων είναι φύλακες και εκδότες. Τα κυριότερα σημεία του παρσισμού είναι η πίστη σε μια δυαρχία (αρχή του Καλού και του Κακού, με ζωηρή απέχθεια κατά του τελευταίου) και ο βαθύς σεβασμός για τα τρία αρχέγονα στοιχεία: νερό, γη και φωτιά (για τον λόγο αυτό δεν θάβουν τα πτώματα, για να μην μολύνουν τη γη, ούτε τα καίνε, για να μην μολύνουν τη φωτιά). Έχουν επίσης μια χαρακτηριστική λατρεία για τη φωτιά, που θεωρείται ως εκδήλωση του θείου και που τροφοδοτείται συνέχεια από τους ιερείς με ξύλο σαντάλου. Ο σύγχρονος ζωροαστρισμός, η θρησκεία δηλαδή των Π., αν και έχει πυρήνα όμοιο με τον αρχαίο, έχει αναπτύξει μερικές τελετουργίες και διδασκαλίες που δεν απαντιούνται στις αρχαιότερες φάσεις. Η ιεροσύνη, που περιλαμβάνει τρεις βαθμούς –νταστούρ, μομπάντ και χερμπάντ, κατά σειρά αξιώματος–, είναι κληρονομική και μόνο οι ιερείς μπορούν να εκτελούν τις περίπλοκες τελετουργίες. Στους κοινούς πιστούς δεν επιτρέπεται να παρευρίσκονται σε ορισμένα μέρη της τελετουργίας, που θεωρούνται ιδιαίτερα ιερά. Η είσοδος στους παρσικούς ναούς, κατά τη διάρκεια των τελετών, απαγορεύεται αυστηρά στους μη Πάρσους. Η θεμελιώδης λατρεία, η Γιάσνα, συνίσταται σε μια συμβολική θυσία με κατανάλωση ενός ιερού ποτού (του χομ) και σε άλλες προσφορές, που παρουσιάζουν αναλογίες με τη χριστιανική λειτουργία. Γνωστή είναι η συνήθεια των Π. να εκθέτουν τα πτώματα στους γύπες, στους λεγόμενους «Πύργους της Σιωπής». Η διδασκαλία του σύγχρονου παρσισμού παρουσιάζει, εξαιτίας και της μακροχρόνιας επαφής με τον ινδουισμό, τάσεις θεοσοφικοσυμβολικές. Οι σύγχρονοι Π. διαιρούνται σε δυο αιρέσεις, τους Σαχανσάχι και τους Κάδμι, που διαφέρουν προπάντων στο ημερολόγιο και κατά συνέπεια στην ημερομηνία τέλεσης ορισμένων εορτών. Η κοινότητα, που αριθμεί περίπου 200.000 πιστούς, είναι παροιμιώδης για την ευφυΐα, τη δραστηριότητα και το εμπορικό πνεύμα της. Μερικοί από τους πλουσιότερους βιομηχάνους της σύγχρονης Ινδίας είναι Πάρσοι, που κατοικούν κυρίως στη Βομβάη και στην Καλκούτα.